Oproep aan Kabinet: prikkel werkgever en werknemer met financiële consequenties

Als het stelsel van sociale zekerheid en de arbeidsmarkt wordt herzien, dan moet het Kabinet activering en een soepele transitie naar werk vooropstellen. Zowel bij ziekte als bij werkloosheid van werknemers moet de werkgever financieel betrokken zijn bij het (weer) vinden van werk. Desnoods moeten de werkgevers financiële consequenties worden opgelegd als er sprake is van onvoldoende inspanningen. Focus bij ontslag meer op re-integratie, luidt het pleidooi van Acture Groep, private uitvoerder in de sociale zekerheid.

Concreet pleit Acture voor het vervangen van de transitievergoeding door een outplacementverplichting. Ook meent Acture dat werkgever en werknemer meer geprikkeld moeten worden om WW-instroom met concrete inspanningen te voorkomen.

Een inspanningsverplichting wérkt
In een position paper over hoe het nieuwe stelsel eruit moet komen te zien, stelt Acture dat het opleggen van concrete inspanningsverplichtingen aantoonbaar bijdraagt aan de kwaliteit en effectiviteit van de re-integratie. Volgens de organisatie staat op dit moment bij ontslag primair de afwikkeling van de arbeidsrelatie centraal, niet het vinden van nieuw werk. De werknemer ontvangt een transitievergoeding, maar is niet verplicht die te benutten voor zijn re-integratie.

Meer instrument dan kostenpost
“Ook is de vergoeding volledig afhankelijk van het salaris en het arbeidsverleden”, stelt Acture vast. Of werkhervatting tot stand komt, heeft geen invloed. De regeling functioneert als een kostenpost bij ontslag, niet als instrument voor re-integratie. “Dit is te verbeteren door de transitievergoeding te vervangen door een outplacementverplichting”, zegt Maudie Derks, CEO van de Acture Groep. “Deze zou moeten voorzien in heldere verplichtingen en prikkels voor werkgever en werkende, met als doel het vermijden van instroom in de WW. Als die toch plaatsvindt, zou dat financiële consequenties moeten hebben voor de (ex­) werkgever.”

Derks geeft aan dat Acture Groep er door jarenlange ervaring als private uitvoerder van overtuigd is dat werk altijd de beste sociale zekerheid is. Werk geeft zekerheid en inkomen. Niemand wil thuis zitten om ziek te zijn en om niets te doen. Maar inkomensbescherming laat zich niet vastleggen in uniforme oplossingen voor alle situaties en contractvormen. “Feit is”, zegt Derks, “dat werkgever en werknemer beiden een hele belangrijke rol spelen bij ziekte en werkloosheid. Maak ze daarom samen verantwoordelijk voor het succes bij re-integratie of bij terugkeer in een (andere) baan. Net zoals je ook flexwerkers bij ziekte gelijke re-integratiekansen biedt, ongeacht de vraag wie de uitvoering verzorgt.”

Basis AOV voor zzp
Acture pleitte in 2019 reeds voor meer duidelijkheid en eigen verantwoordelijkheid voor de zzp’er. Volgens Acture dient er een betaalbare basis arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) te komen voor alle zzp’ers; deze verzekering koppelt een minimale basisuitkering aan ondersteuning naar werk. Via de Belastingdienst zou dit idee van een basis-AOV relatief eenvoudig te organiseren zijn, meent Acture: de zzp’er mét AOV krijgt een hogere zelfstandigheidsaftrek dan de zzp’er zonder een dergelijke verzekering.

Splits rol UWV nu eindelijk eens
Tenslotte maant de private uitvoerder van de sociale zekerheid het kabinet nu echt eens goed te kijken naar de rol van het UWV. Derks: “Om een gelijk speelveld te krijgen tussen private en publieke uitvoerders van de sociale zekerheid moeten de toezichthoudende en uitvoerende taken worden gescheiden. Een onafhankelijk organisatieonderdeel moet controle uitoefenen op het functioneren van zowel de publieke als de private uitvoering.”